Ekrem Demirli ile Cuma Yazıları

İslami Eğitim

Abdest

İbadetler

Kimdir?

Biyografi

Tarihten İzler

Tarih

Bi' Başka | Oyuncu Röportajları

Bi' Başka

Su Sesleri

Doğa Sesleri

Engelsiz Portreler

Aksiyon

Türe Göre

Gözlüklü Serçe ile Duygularımla Tanışıyorum 

Bir Varmış Bir Yokmuş

<h2>Akşam ezanı bitmeden oruç açılır mı? Hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><em><strong>-Ramazan'da sabah ezanı erken okunuyor. İmsak vaktinde okunur okunmaz sabah namazı kılınır mı? Bir de Ramazan'da akşam ezan bitmeden oruç açılır mı?</strong></em></p>

<p>-Birinci kısmını cevapladık biraz önce. İmam &quot;Allahu ekber&quot; dediği andan itibaren akşam olmuş demektir. Gündüz bitmiş, gece başlamış demektir. Oruç açılabilir yani ezanın bitmesini beklemek şart değil. Yalnız bu sabah ezanı meselesini biraz açıklayalım çünkü insanların kafasını karıştırıyor biraz. Ramazan'dan önce, imsakten yarım saat önce ezan okunuyor. Şimdi imsakle beraber okunmaya başlıyor. Bunu şöyle zannediyorlar; sanki ezan okunduğu zaman daha sabah namazının vakti girmedi. İmsak ve sabah namazı arasında boş bir vakit yok. Az önce de söyledim, Ramazan'da insanlara orucun başladığını, gecenin bitip sabahın başladığını bildirmek için imsak vaktinde okunuyor. Başka zamanlarda ise yarım saat erken okunuyor. Arada böyle bir fark var. Dolayısıyla ezan okunduğu zaman hem namaz vakti girmiş olur hem de gece birmiş oruç başlamış olur.</p>


Akşam ezanı bitmeden oruç açılır mı?

<h2>Niyet imsak vaktinden sonra yapılırsa oruç sahih olur mu?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><strong>Cevap:&nbsp;</strong>Hayır... Hayır demekten kastım şudur; Ramazan'dan sonra yani Şevval'in başından beri sabah ezanı hemen hemen imsaktan yarım saat sonra okunuyor. Yani Ramazan'da imsakla beraber okunuyordu. Dolayısıyla ezan okununcaya kadar yiyip içmeye devam edebiliyorduk ama Ramazan'dan sonra bunu değiştirdiler. Dolayısıyla imsakın üstünden yarım saat geçmiş oluyor. Bu soruyu soran arkadaşımız sabah namazından beş dakika önce su içiyor. Vaktin geçmesi sebebiyle de o oruç olmaz, tekrar tutması lazım. Ve bu yemeyi içmeyi de imsakla kesmesi lazım. Tabii imsakın saatini de takvim veya internetten bakarak öğrenebilir.</p>


Oruca ne zaman niyet edilir?

<h2>Kaza orucu nasıl tutulur? Kaza orucuna niyet ederken nelere dikkat edilmesi gerekir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><strong>Cevap:&nbsp;</strong>Şimdi&hellip; Biliyoruz ki niyet tüm ibadetlerde gereklidir. Oruç ibadetinde de niyet gerekli. Bazı oruçlar var, imsakten önce niyetlenilmesi gerekir, bazı oruçlar var öğlen güneş tepeye gelmeden biraz öncesine kadar niyet edilebilir. Ramazan orucu&hellip; Nezr-i muayyen dediğimiz belli bir zamanda tutulması adanan oruç ve bir de nafile orucu. Bunlar öğleden yarım saat önce yani öğle namazından yarım saat öncesine kadar niyetlenilebilir. Geriye kaza orucu, muayyen bir gün için adanmamış oruç ve kefaret orucu kaldı. Bunların imsaktan önce niyetlenilmesi lazım. Aksi takdirde kabul olmaz. Şimdi bu soruda annesi eğer daha önce hiç oruç tutmayı düşünmemiş ve ezana beş dakika kala niyetlenmişse bu oruç geçerli sayılmaz. Ama zihnen ve kalben oruç tutmak üzere geceden kararlaştırmış, akşam bu niyetle yatmış; sabah namazına kalktığı zaman niyet etmiş. O zaten yatarken bu oruca niyetlenmişti, bu sebeple bu oruç olmuştur. Tekrar kaza etmesine gerek yoktur. Ama akşamdan öyle bir niyeti olmayan kişi sabah ezan okunmaya başladığı esnada karar verip niyetleniyor. Bu, o kaza yerine geçmez, tekrardan kaza etmesi lazım.</p>


Kaza orucuna ne zaman niyet edilir?

<h2>12 yaşındayım, oruç tutmasam olur mu? Hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><em><strong>-12 Yaşındayım, oruç tutmazsam günah yazılır mı?</strong></em></p>

<p>-Hocanın cevabı: Artık 12 yaşından itibaren oruç tutmaya başlamalı. Çünkü bu soruyu soran erkek çocuksa eğer ergenliğin ilk başlarındadır. Kız çocuksa zaten ergenliğe girmiştir muhtemelen. Ülkemizde bu şekilde. Yani ergen olmmuşsa ve oruç tutmazsa günaha girer ve borç olur. Ama ergen olmamışsa yine oruç tutsun ve alışsın. Ne diyor peygamber efendimiz? Çocuklar 7 yaşına girdiğinde çocuklarınıza namaz kılmalarını tavsiye edin ve 10 yaşına geldiğinizde onları zorlayın. Dikkat edelim daha ergen olmamış 10 yaşında ama alıştırın diyor. Şimdi ben kendimi hatırlıyorum mesela 7 yaşımdan itibaren oruçlarımı tutuyorum. Siz de öylesinizdir herhalde?</p>

<p>-<strong><em>Evet hocam.. Ağaç yaşken eğilir.</em></strong></p>

<p>-Hoca: Bir de şöyle bir durum var, oruç zor bir şey değil. İnsanlar oruç tutacağında &quot;Ramazan geldi, ben ne yapacağım, eyvah! Bittim..&quot; Ya insan iki üç gün alıştığı düzenden uzak kalır, ondan sonra alışır. Bunu çok duyuyoruz; günde bir öğün yemek yiyorum. Televizyonda program yapanların birisinden duydum ben bunu. Günde bir öğün yemek yiyorum diyor, oruç tutan iki defa yiyor. Bir akşam yiyor, bir de sahurda yiyor. Ve akşamla sahur arasında neredeyse bir gün kadar vakit var bu kış günlerinde. Yani oruç tutmak zor bir şey değil. Hani var ya &quot;oruç tut sıhhat bul&quot;. Bir de faydası var. Yani insanlar oruç tutmaktan korkmamalı. Bu kardeşimiz, evladımız da tutsun orucu. Yani farz olmamış olsa bile - ne zaman farz olmamıştır deriz, ergen olmamışsa, onu da kendisi biliyor- yine de tutsun, ama ergen olduysa tutmak zorunda, tutmazsa günaha girer.</p>


12 yaşındayım, oruç tutmasam olur mu?

<h2>Kefareti tutunca hepsini tutmuş sayılır mıyız? Hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><strong><em>-Kadınım. Özürlü günlerde şimdiye kadar tutmadığım Ramazan oruç borçlarının yerine 61 gün kefaret tutunca hepsini tutmuş olur muyum?</em></strong></p>

<p>-Hayır.. Buna benzer bir soru daha önce de gelmişti, o zaman da cevaplamıştık. Kaç gün oruç tutmadıysa o kadar gün orucu kaza edecek.. 37 Yaşındaymış. 12 Yaşından itibaren farz edelim ki özel günlerinde oruç tutmamış. 25 Sene özel günlerinde oruç tutmamış demektir. Her ay 5 gün oruç tutmadığını farz edersek 125 gün eder. 125 gün orucu kaza etmesi lazım ama peş peşe sırayla olması şart değil. Ha 60 gün tuttu, bunu kaza niyetiyle tutacak zaten. O zaman ne oldu? Oruç borcunun yarısını ödemiş oldu. Sonra bir 60 daha tutarsa geriye beş gün kalır. Tabi beş gün hesabıyla bu şekilde. Altı gün hesabıyla olursa 150 eder bu. Tabii kadının durumuna göre değişir. Yalnız şu var, tutamadığı her bir gün oruç için kaza olarak bir gün tutması lazım, sağlığı yerindeyse. Sağlığı yerinde değilse her bir gün için bir fitre miktarı fidye vermesi lazım.</p>


Kefareti tutunca hepsini tutmuş sayılır mıyız?

<h2>Diş eti kanaması orucu bozar mı? Hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><em><strong>-Diş eti kanamsı çok oluyor. Bazen farketmeden yuttuğum oluyordur. Bu durumda abdest ve oruçta ne yapılması lazım?</strong></em></p>

<p>-Farketmeden yuttuğu oluyorsa onda yapacağı bir şey yok zaten farketmemiş. Şimdi, şöyle bir kural var fıkıhta: Asıl olan şey olanı olduğu hal üzere bırakmaktır. Yine benzer bir kaide var: Kesin olan bilgi, şüpheyle ortadan kalkmaz. Şimdi bu kaideler bize şunu söylüyor, sen abdest aldın ama bozduğunu hatırlamıyorsun bozduğunu bilmiyorsun. Şimdi diş kanaması oluyormuş ve bazen farkında olmadan yutuyormuş. E yuttu mu yutmadı mı belli değil. Bunun abdesti de bozulmaz orucu da bozulmaz. Ama eğer, ağız kanaması olur ve o kan tükürükten fazla olursa yutsa da yutmasa da bu abdesti bozuyor. Eğer tükürükten fazla olur da yutarsa oruçlu ise orucu bozulur. Ama tükürükten daha az olursa yutsa da yutmasa da abdesti de orucu da bozmaz.</p>


Diş eti kanaması orucu bozar mı?

<h2>Hacamat yapmak oruç bozar mı? Bunun hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><strong><em>-Bir seyircimiz, &quot;Ramazan ayında oruçluyken hacamat yaptırmak orucu bozar mı? Hem yapan hem yaptıranın oruçları bozulur mu?&quot; öğrenmek istiyor.</em></strong></p>

<p>-Şimdi.. Bu manaya gelen bir hadis-i şerif var yanlış hatırlamıyorsam: Eftara'l hacumu ve'l mahcum. Zahirinden baktığımız zaman hacamat yapan ve yaptıranın orucu bozuldu manasına geliyor bu hadis. Ama Peygamber Efendimizin bu hadisini hiçbir kimse hacamat orucu bozar şeklinde anlamamış, tehlikeye girer şeklinde anlamış. Nasıl tehlikeye girer? Şimdi nasıl hacamat yapıyorlar bilmiyorum. Ama eski ilkel yollarla boynuz veya boynuza benzer bir şey var. İnsanın hacamat yapılacak yerleri jiletle çiziliyor ve oraya konup ağzına çekiyor kanı. Onu çekerken ağzına, boğazına kan gitme ihtimali oluyor. O açıdan sıkıntılı bir durum. Hacamat yaptıran da kan verdiği için zayıf düşer, halsiz olur ve geriye kalan vakitte oruca dayanamayabilir. Peygamber Efendimizin sözü bu anlamda anlaşılıyor. Yoksa hacamatın kendisi oruç bozmaz. Niye? Vücuda bir şey girmiyor hacamatta. Vücuttan çıkıyor. Herhangi bir yerinden akan kan nasıl orucu bozmazsa hacamattan dolayı çıkan kan da orucu bozmaz. Yani hadisi o şekilde anlamak lazım.</p>

<p><em><strong>-Hocam zaten şu an çok teknolojik. Bir kupa var, o kupayı bir makineye takıyorlar ve çekiyor.</strong></em></p>

<p>-Böyle bir durumda hacamat yapan açısından sıkıntılı bir durum yok. Ama öteki eğer halsiz düşecek oruçta zorlanacaksa iftardan sonra yaptırması daha iyi olur.</p>


Hacamat yapmak oruç bozar mı?

<h2>İçkili mekanlarda iftar olur mu? Bunun hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>-<em><strong>İçkili restoranlarda iftar yemekleri verilmektedir. Bu durumla ilgili hocamızın yorumunu dinlemek isteriz.</strong></em></p>

<p>-<strong>Yorum soruluyor ama biz hüküm veriyoruz. Hükme gelince, o insanların iftar yaptığı ortamda içki içilmiyorsa oranın daha önce içkili verilen bir lokanta olması veya otelin restoranı olması sonucu değiştirmiyor. Burada önemli olan nedir? Oruç tutan insanların bulunduğu ortamda içki içilmemesi. Ama orası daha önce bir otel restoranıymış, otelde de isteyenlere içki veriliyormuş. Ama iftar için kapatmışlar orayı, yemek ikram ediliyor. Bunda dini açıdan hükmen bir sakınca olmaz. Diğer taraftan yorum soruluyor, daha sade daha mazbut bir yer bulursa orayı tercih edebilir, ama şart da değildir.</strong></p>


İçkili mekanlarda iftar olur mu?

<h2>Adet gören kadınlar tutamadıkları orucun kazasını tutmalı mıdır?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Adet gören kadınların tutamadıkları orucun hükmü nedir?

<h2>Fırında çalışıyorum, oruç tutmalı mıyım? Ağır bir işte çalışmak oruç tutmamak bir özür müdür?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Ağır bir işte çalışıyorum, oruç tutmalı mıyım?

<h2>Diş fırçalamak orucu bozar mı? Hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p><em><strong>-Diş fırçalamak orucu bozar mı?</strong></em></p>

<p>-Tabi bu sık sık tekrarladığımız bir iki cümleyi yine tekrarlayacağım. Oruç, mideye veya bağırsağa giden şeyden dolayı bozulur. Peki buraya nereden gidecek? Vücudumuzun dışından içine doğru olan kanallar boğaz, burun bir de bağırsaklar yoluyla. Buralardan giren şeyler için oruç bozulur. Şimdi.. Diş fırçalamak, ağızda yapılan bir işlem. Fırçanın, macunun bir tadı var ve ağızda köpürüyor. Şimdi diş fırçalarken macun veya su boğazdan aşağıya inerse oruç bozulur. Tabii burada o macunun tadının da damağa falan varmaması lazım. Eskiden tabii şimdiki gibi fırçalar yoktu, misvak dediğimiz o çubuk, ağaç dalı kullanılıyordu. O lifli olduğu için hatta daha da faydalı olduğunu söylüyorlar. Bu misvak için, olur da liflerinden biri kopar da boğazdan aşağıya inerse orucu bozar diye geçiyor eski kitaplarda. Şimdi ise daha çok diş fırçası kullanılıyor. Burada önemli olan şey şu; macun veya su boğazdan aşağıya gidiyorsa oruç bozulur, gitmiyorsa bozulmaz. Şimdi ama bir tehlike söz konusu olabilir. Tehlikeden kastım şu; dikkatsizlikle belki bu suyun veya macunun boğazdan aşağıya gitmesi endişesi duyulabilir. Böyle bir endişe duyulursa iftardan sonra veya imsakte fırçalamak da daha yerinde olur. Ama böyle bir endişe yoksa böyle bir durum olmamışsa oruç bozulmaz. Bir de şu var; öğleden önce fırçalarsa, öğleden sonra fırçalarsa şeklinde bazen bir ayrım yapılıyor. Bunun bir farkı yok bence.</p>

<p><strong><em>-Farkı yok mu hocam? Öğleden sonra kişi daha aç hissetmiyor mu?</em></strong></p>

<p>Hoca: Aç hissettiğinde macunu yemiyor ya.. Burada önemli olan şey macunun boğazdan aşağıya gitmemesidir. Belki ağzının kokusu düşünülmüş olabilir, misvakle ilgili olarak. Peygamber Efendimizin hadisi var ya: Oruçlunun ağzının kokusu misk kokusundan daha iyidir. O kokuya engel olmasın diye öğleden sonra fırçalanabilir denilmiş olabilir. Ama bu da bir hüküm için gerekçe değil.</p>

<p><strong><em>-Peki damağa değme meselesi nasıl hocam?</em></strong></p>

<p>-Damağa değince bir şey olmaz da önemli olan tadı gitmesin, boğazdan aşağıya gitmesin.</p>


Diş fırçalamak orucu bozar mı?

<h2>Emziren bir kadın oruç tutabilir mi? Çocuk emziren bir kimsenin oruç tutmasının doğru mudur?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Emziren anne oruç tutabilir mi?

<h2>Hasta olan bir çocuğa fitre verilebilir mi? Fitre çocuğa mı yoksa babasına mı verilmelidir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Hasta çocuğa fitre verilir mi?

<h2>Öğrenciye fitre vermenin hükmü nedir? Fitre öncelikli olarak kimlere verilmelidir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Askere gidecek olan kardeşe fitre verilebilir mi?

<h2>Hangi durumlarda oruç bozulur? Kolonya vb. kokuları koklamak orucu bozar mı?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Bir şey koklamak orucu bozar mı?

<h2>Oruçluyken aşı olmak caiz midir? Oruçluyken aşı olmak orucu bozar mı?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Aşı olmak orucu bozar mı?

<h2>Astım hastaları oruç tutabilir mi? Astım hastalarının kullandığı zaruri ilaçlar orucu bozabilir mi? Astım ilacı orucu bozar mı?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Astım hastalarının kullandığı sprey orucu bozar mı?

<h2>Üç aylarda oruç tutulur mu? Üç aylarda oruç tutmanın hükmü nedir?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>


Üç aylarda kaza orucu tutuyorum, nasıl niyet etmeliyim?

<h2>Regaip gecesi var mı? Regaip gecesi mi Regaip kandili mi?</h2>

<p>&nbsp;</p>

<p>Dr. Hüseyin Kayapınar Müslümanların ibadetlerinin gerekliliklerini yerine getirmenin ön şartı durumundaki temel dini bilgi ve bilgilere dair soruları cevaplıyor.</p>
